Bruksel, 18 shkurt 2022 (MIA) - Ministrja e Mbrojtjes Sllavjanka Petrovska në dy ditët e fundit në Bruksel mori pjesë për herë të parë në takimin ministror të mbrojtjes të NATO-s, i cili më së shumti iu kushtua tensioneve me Rusinë dhe rreziqeve të sigurisë për Evropën. Ministrja ritheksoi se mesazhi i përbashkët në NATO është mesazh i mos përshkallëzimit dhe se në këtë drejtim priten sinjale konkrete nga Moska. Pavarësisht tensioneve të sigurisë në kontinent, Petrovska siguron se nuk ka vend për frikë dhe se Maqedonia e Veriut është e sigurt. Ministre, ju mirëpresim në takimin e parë ministror në NATO që kur keni marrë detyrën. Ju po vini në Bruksel për një takim ministror të mbrojtjes gjatë një prej krizave më të mëdha të sigurisë në Evropë. Së pari, si e përjetuat këtë takim, çfarë u tha, cilat ishin mesazhet kryesore dhe cilat janë mesazhet që tani duhet t'i përcillni opinionit vendas? “Ajo që është shumë e rëndësishme në situata të tilla kur interesi është sigurisht shumë i justifikuar për ngjarjet në Ukrainë dhe rreth saj, është me rëndësi të madhe që kur dërgohen mesazhe politike ato të jenë mesazhe për të qetësuar para së gjithash, por edhe mesazhe që do të tregojnë deeskalimin e gjendjeve. Ky është mesazhi kyç dhe i parë rreth të cilit praktikisht të gjithë ne u bashkuam dhe ramë dakord se është shumë e nevojshme. Natyrisht, NATO si aleancë politiko-ushtarake, përveç mesazheve të parandalimit dhe mbrojtjes në territorin e vet, duhet t'i dërgojë këto mesazhe për t'i dhënë një shans, pra për të ecur drejt zgjidhjes diplomatike të krizës. Në këtë drejtim në përgjithësi u zhvilluan diskutimet në takim dhe sigurisht që ne dërguam mesazhin përfundimtar në atë drejtim. Pra, a mund të thuhet se është arritur një konsensus i vërtetë midis 30 vendeve anëtare që është një mesazh i përpjekjes diplomatike dhe mos përshkallëzimit? “Patjetër që po. Kjo është ajo për të cilën jemi bashkuar dhe përmbahet në deklaratën e përbashkët të ministrave të mbrojtjes të vendeve anëtare të NATO-s, se po u japim një shans përpjekjeve diplomatike, për të cilat kemi dëshmuar se në të kaluarën kanë qenë të shumta me një sërë zyrtarësh të lartë të shteteve më të fuqishme anëtare, në vizitat dypalëshe në Federatën Ruse, të gjitha me qëllimin e vetëm për mos përshkallëzimin e të gjithë situatës. Në të njëjtën kohë, sekretari i përgjithshëm dhe udhëheqësit e shteteve të fuqishme thonë se nuk besojnë në mesazhet ruse dhe përpjekjet për mos përshkallëzimin. Cila është inteligjenca juaj në terren, çfarë informacioni keni marrë këtu, a është tërheqje ajo që po bën Rusia në terren, a dëshiron vërtet Rusia mos përshkallëzimin apo duhet të mbetemi të shqetësuar se mund të përkeqësohet në çdo moment? “Politikisht, natyrisht, ne i mirëpresim deklaratat që Federata Ruse njoftoi se do të tërheqë një pjesë të trupave të saj, por unë them se i mirëpritëm politikisht dhe kjo është për t'u përshëndetur dhe teorikisht ndoshta do të çojë në një hap të deeskalimit të situatës. Por ajo që është shumë e rëndësishme për ne është të shohim lëvizje në atë drejtim në terren. Informacioni që merret përmes kanaleve zyrtare të strukturave të NATO-s, nga komunitetet e inteligjencës, është se kjo nuk shihet në terren, ato fjalë nuk kopjohen në terren. Pra, ne po e monitorojmë situatën nga afër. Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s përmendi "normalitetin e ri". Çfarë është një "normalitet i ri"? A duhet që tani e tutje Evropa të jetojë me frikën e një përshkallëzimi të ri të mundshëm, një konflikti të ri të mundshëm, a po ndryshon arkitektura e sigurisë në kontinentin evropian? Çfarë donte të thoshte dhe a e përmendi atë “normalitet të ri” për ju gjatë takimit? “Kontinenti evropian dhe zona euroatlantike në përgjithësi janë vazhdimisht të ekspozuar ndaj llojeve të ndryshme të kërcënimeve. A është ky një kërcënim nga terrorizmi, apo është një kërcënim hibrid, diçka po ndodh vazhdimisht dhe ka gjithmonë njëfarë presioni. Ajo u jep më shumë motiv institucioneve, veçanërisht aleancës ushtarako-politike NATO, që vazhdimisht të përmirësojë në çdo mënyrë mekanizmat e saj mbrojtës, pra të përballet me të gjitha këto sfida. Situata nuk është aspak e relaksuar duke pasur parasysh zhvillimet, por kjo nuk do të thotë se duhet të kemi frikë. Ajo që është rregulli i rëndësishëm, dhe kjo është pika e dytë për të cilën të gjithë ramë dakord, është se NATO është një aleancë e bashkuar ushtarako-politike, e cila vepron e bashkuar, dhe më e rëndësishmja, ne të gjithë kemi mbrojtur parimin që një vend nëse ndihet i kërcënuar, më pas pason një reagim i NATO-s. Po e them sërish, diskutimet kishin për qëllim mos përshkallëzimin e situatës, nuk menduam për ndonjë lloj tjetër angazhimi, por sigurisht si anëtarë seriozë të Aleancës kemi detyrimin të garantojmë sigurinë në territorin e NATO-s. Një nga mesazhet kryesore që kemi dëgjuar nga Sekretari i Përgjithshëm është se NATO dëshiron të rrisë sigurinë në Evropën Lindore dhe Juglindore. Ne e dimë se Rumania është gati të pranojë grupe të reja luftarake që do të drejtohen nga Franca. Ai përmendi vende të tjera, por nuk i përmendi ato. Ndoshta mund të ndani më shumë informacion? A ka vende të tjera në atë rajon, në juglindje, afër Maqedonisë së Veriut, që do të merrnin grupe luftarake shtesë? “Duhet pasur parasysh se diskutimet e ministrave të mbrojtjes të zhvilluara në këtë format priren më shumë drejt debateve politike. Dislokimi i forcave është tashmë diçka që hyn në përbërjen operative-taktike të forcave. Në atë drejtim u diskutua për elementet politike, gjegjësisht si dhe në çfarë mënyre mund të shkojmë drejt deeskalimit të gjithë situatës. Dislokimi i trupave të NATO-s përgjatë kufirit nuk është diçka që fillon tani, përkundrazi është pjesë e një politike frenimi dhe mbrojtjeje që NATO e shpall vazhdimisht. Në fakt, vendimi fillestar u mor në Samitin e Varshavës në vitin 2016, kur fillon dislokimi si një tregues që po monitorojmë situatën përgjatë atij kufiri. A keni marrë informacion në këtë takim nëse disa individualisht ndihen veçanërisht të kërcënuar nga Rusia, gjë që mund të çojë përfundimisht në aktivizimin e nenit pesë? Solidariteti i NATO-s thotë se nëse një vend ndihet i kërcënuar, atëherë ne të gjithë ndihemi të kërcënuar dhe ky është parimi për të cilin të gjithë jemi dakorduar, me të cilin praktikisht duam t'u themi atyre vendeve që ndodhen gjeografikisht në kufirin lindor se duhet të ndihen të sigurt, sepse në këtë rast aktivizohet solidariteti në të gjitha shtetet anëtare dhe ne veprojmë së bashku dhe të bashkuar. Ne e dimë se zemra e mosmarrëveshjes midis NATO-s dhe Rusisë është dëshira e Ukrainës, dhe Gjeorgjisë, për t'u bërë anëtarë të NATO-s, secili shtet anëtar ka qëndrimin e tij nëse është e realizueshme apo jo. Gjermania thotë se kjo nuk është e mundur në kohën e duhur. NATO këmbëngul që çdo vend duhet të jetë në gjendje të vendosë në mënyrë sovrane nëse dëshiron të aplikojë. A ka ndonjëherë Maqedonia e Veriut një qëndrim për anëtarësimin eventual të Ukrainës dhe në fakt të Gjeorgjisë? “Në diskutime të gjithë e theksuam politikën e dyerve të hapura të NATO-s, respektivisht që çdo vend që së pari vendos në mënyrë të pavarur se dëshiron të jetë anëtar i NATO-s, dyert janë të hapura në momentin kur do ta shpreh atë iniciativë apo kërkesë për të qenë vend anëtar i NATO-s dhe së dyti do të plotësojë kushtet e nevojshme. Kjo është diçka që u njoftua në Samitin e Bukureshtit në 2008. Republika e Maqedonisë së Veriut në atë kohë shprehu gatishmërinë e saj, me plotësimin e kritereve u bëmë shtet anëtar. I njëjti parim vlen edhe për Gjeorgjinë dhe Ukrainën, respektivisht zbatohen parimet e dyerve të hapura. A mund të rrezikohet në çfarëdo mënyre siguria Maqedonisë së Veriut nëse situata në kontinentin evropian dhe në Evropën Lindore përkeqësohet? Cila është situata e sigurisë? “Gjendja e sigurisë në Republikën e Maqedonisë së Veriut është stabile dhe kjo është diçka që e konfirmojnë edhe institucionet përgjegjëse për sigurinë e brendshme. Natyrisht, të gjitha ndikimet e jashtme, qofshin ato ruso-ukrainase apo ndikime të tjera në botë në përgjithësi, monitorohen nga shërbimet brenda kompetencave të tyre. Në fakt, paralajmërimi i hershëm është pjesë e detyrave të tyre në koordinim me të gjitha shërbimet dhe të gjitha institucionet përgjegjëse për sigurinë e shtetit dhe të marrin vendimet e duhura. Në këtë pikë qëndrimi është se nuk ka nevojë për shqetësim dhe se situata është e qëndrueshme dhe e sigurt. A do t'i bashkohet Republika e Maqedonisë së Veriut atyre sanksioneve në rast të përkeqësimit dhe sanksioneve kundër Rusisë nga NATO dhe BE? Ajo që është shumë e rëndësishme është të jemi të vetëdijshëm se si anëtare e Aleancës së NATO-s marrim pjesë në procesin e vendimmarrjes dhe në ato formate shprehim qëndrimin tonë. Natyrisht, për të gjithë hapat e ardhshëm që do të ndërmerren në varësi të zhvillimeve, do të ketë një koordinim brenda lidershipit politik, në bazë të të cilit do të ndërtojmë një qëndrim të vendit dhe më vonë ai qëndrim do të shpallet në formatet përkatëse të veprimit të NATO-s. A i mban Maqedonia e Veriut marrëdhëniet e mira me Rusinë? A janë të rëndësishme ato marrëdhënie tregtare me Rusinë? “Për Republikën e Maqedonisë së Veriut, marrëdhëniet me të gjitha vendet janë të rëndësishme dhe ne gjithmonë e kemi praktikuar këtë dhe kemi vendosur marrëdhënie të mira si politikisht ashtu edhe ekonomikisht me të gjitha vendet. Por ajo që ne jemi të vendosur fort është siguria e Evropës dhe e rajonit, dhe kjo është diçka që është prioritet për ne. Të gjitha vendimet e mëtejshme do të zhvillohen në këtë drejtim. Së fundmi, diskutime për buxhetin, rritjen e normës së buxhetit të mbrojtjes siç ishte premtuar në vitin 2014 dhe modernizimin e ushtrisë. Çfarë mesazhesh u keni përcjellë aleatëve? Sa larg është Maqedonia e Veriut në përmbushjen e këtyre synimeve? “Qëllimi është që deri në vitin 2024 të ndahen dy për qind të prodhimit të brendshëm bruto për buxhetin e mbrojtjes, por është shumë e rëndësishme që qytetarët të dinë se këto janë mjete të ndara për mbrojtjen tonë. Kjo do të thotë se këto mjete do të vazhdojnë procesin e vazhdueshëm të modernizimit dhe menaxhimit të Armatës së Maqedonisë, duke përfshirë edhe investimin në zhvillimin e burimeve njerëzore. Qëllimi është që kur të jemi tashmë anëtarë të NATO-s, të kemi një ushtri që do të jetë në gjendje të përballet me sfidat që i pret kësaj Aleance. Në periudhën e kaluar, ajo përqindje e rritjes së buxhetit është rritur realisht dhe kjo normë rritjeje do të vazhdojë edhe në të ardhmen. Rritja e njëpasnjëshme e buxhetit ka bërë që këtë vit të kemi 1.77 për qind të PBB-së që ndahet për buxhetin për ushtrinë dhe do të them sërish se këto janë mjete që ne i investojmë në mbrojtje përmes projekteve dhe prokurimeve të ndryshme. A nënkupton kjo një situatë më të mirë për ushtrinë tonë? Absolutisht. Pajisim më të mirë, por do të them sërish investohet në burimet njerëzore, sepse është mirë të keni pajisjet, por është edhe më e rëndësishme të investoni në burimet njerëzore. Tanja Milevska