• Thursday, 30 January 2025

Генерален штрајк во Србија - само прв чекор

Генерален штрајк во Србија - само прв чекор

DW

Српските студенти на блокадите ги повикуваат граѓаните на Србија да излезат на генерален штрајк денеска (24.01). Попрецизно би било да се каже дека се работи за некаква граѓанска непослушност и испитување на реакцијата на јавноста на таквиот повик. Како дел од таа акција, се повикува и јавноста да се приклучи на таканаречениот штрајк на потрошувачите, а денес да не троши пари за купување или плаќање за било што во продавници, ресторани или на кое било друго место.

На повикот за генерален штрајк одговорија бројни приватни работодавачи, мали бизнисмени, вработени во културата, кината, невладиниот сектор, некои медиуми... Што се однесува до претседателот на Србија, за него, вели, најважниот факт е дека нема министерства кои штрајкуваат: војска, полиција и тајни служби.

Српската напредна странка гледа токму во тој сектор и ја смета како последна поддршка, а за денеска во 17 часот најавува митинг во Јагодина. Тема на митингот е се што ќе му падне на памет на Александар Вучиќ по враќањето од Давос, што веројатно ќе значи приказна за новото „политичко движење за народот и државата“, но и коментарите на претседателот на Србија за состојбата во земјата и странство.

Ваквиот собир веќе е оценет како контра митинг на власта, а на ваков собир во времето на владеење бил склон на Слободан Милошевиќ. Многумина очекуваат дека по денешниот ден многу работи може да станат појасни кога станува збор за понатамошната судбина на протестите што ја разбрануваа Србија по падот на настрешницата во Нови Сад.

Повикот за генерален штрајк ќе има големо влијание, многу поголемо отколку што изгледа на прв поглед, вели за ДВ политичкиот аналитичар Драгомир Анѓелковиќ.

„Во тек е процесот на ослободување на граѓаните од стравот поради репресивниот режим. И таму каде што има режимски директори, не се врши притисок, бидејќи и тие разбираат дека системот почнува да пука. Ова потоа се пренесува на целото општество. Таа манифестација на непослушност е увертира за неговиот пад. Тоа нема да се случи преку ноќ, туку вака се трасира патот“, смета нашиот соговорник.

Многумина веќе најавија учество во овој штрајк и колку и да ги има, тоа ќе биде порака до властите дека ја губат контролата врз овие протести, истакнува за ДВ новинарот Ѓорѓе Влајиќ.

„Сега на сите им е јасно дека властите немаат ниту рецепт ниту сила да ги решат овие протести и барања во демократски дијалог. А тие барања изгледаат многу логични, бидејќи се однесуваат на корупција која доведе до 15 жртви под настрешницата во Нови Сад“, забележува нашиот соговорник. Студентските блокади кои траат веќе два месеци ја потресоа хаотичната општествена и политичка сцена во Србија, но сепак се забележува дека се уште нема широк фронт на отпор. Се почесто се слуша дека освен студентите и образованието, нема други општествени групи кои вршат притисок врз власта. Ова сега се гледа како потенцијален проблем за конечниот исход на студентскиот бунт.

„Мислам дека поголем дел од општеството се приклучува на овие протести“, вели Драгомир Анѓелковиќ, „и има се повеќе луѓе кои сакаат овој режим да си замине“. И тие се свесни дека тоа ќе се случи релативно брзо. Најголем проблем се политичарите, поточно опозицијата, која не го користи ова за сама да започне активен отпор: да го напушти парламентот, да го прогласи Вучиќ за узурпатор на власта, да се обрати до европските институции со барање да не комуницира со узурпаторот. на моќта. Мора да излезат од системот на Вучиќ, а општеството прави што може“, забележува Анѓелковиќ.

Ѓорѓе Влајиќ оценува дека еднодневниот штрајк е само првиот чекор и додава дека тоа е „сигнал до властите дека повеќе не можат да ги игнорираат овие протести и барања“. „Каква ќе биде пораката на Вучиќ особено ќе видиме на денешниот митинг, каде што ќе го најави ова ново движење, бидејќи сега е создавање на некое паралелно политичко тело, кое треба да обезбеди неговата клика да остане на власт“, ​​нагласува Влајиќ. 

Се чини дека прогресивниот режим нема намера да попушти и се повеќе се свртува кон закани и радикализација на ситуацијата. Режимските таблоиди се во хистеричен режим за опасноста од странски заговори и обоена револуција, а истото може да се каже и за активисти и функционери на владејачката партија. На работа има тотална идентификација на државата и режимот, но Драгомир Анѓелковиќ посочува дека „пред се, ова зборува за слабоста на режимот“.

„Ова ниво на радикализација ќе му се врати на Вучиќ како бумеранг. Дури и оние во Европската Унија, кои имаат интерес да соработуваат со него, не можат да одат подалеку од покажување среден прст на крвавата рака или петиција потпишана од шефовите на БИА, која бара право на живот за Вучиќ. Тоа е еден вид повик за масовна репресија“, додава Анѓелковиќ.

Јавните настапи на Александар Вучиќ во изминатите денови се обидуваат да ја претстават сликата на релаксиран режим, кој е сигурен во лојалноста на полициските и воените кругови. Тоа го поткрепува и изјавата на Вучиќ дека власта до одредена граница ќе ги толерира овие протести, но потоа ќе треба да реагира. За Ѓорѓе Влајиќ ова е „јасна закана од употреба на сила“.

„Сe уште мислам дека тој се обидува да глуми човек кој е сигурен во себе и во моќта што ја има на располагање. Притоа, се чини дека мери колку можат да траат овие протести и чека да види дали ќе завршат, но мислам дека во тој случај прави сметка без гостилничар“, забележува Влајиќ.

Драгомир Анѓелковиќ привлекува внимание на фактот дека Вучиќ има два инструменти на сила: „Едниот е легален, војската и полицијата“. Покрај него, создаде и криминална - горе-долу сите криминални групи во Србија се поврзани со режимот. Ова не е нормален режим. Ова е картелски режим кој ја контролира мафијата и наликува на режимот што го имаше Нориега. И сега мисли дека тоа што му се случи на Милошевиќ, кој беше предаден од правен систем на сила, не може да му се случи, бидејќи и Вучиќ има нелегален систем на сила. Но, тој заборава дека мафијата секогаш бега од тие што се дават“, оценува Анѓелковиќ.

Претседателката на српскиот парламент, Ана Брнабиќ на некој начин се обидува да ги утеши и смири своите приврзаници изјавувајќи дека „на крајот на секоја балада, протест, штрајк, мора да има избори“. Ова е теренот на кој смета власта, бидејќи се надева дека изборите ќе се одржат под непроменети услови, кои оставаат огромен простор за изборни манипулации.

„Сериозно е прашањето кој би се заложил за нив на тие избори“, предупредува Ѓорѓе Влајиќ. „Мислам дека овој пат ни меѓународната заедница, која минатиот пат сериозно вршеше притисок врз опозицијата да учествува на изборите, веќе нема да има такво влијание да најде алиби за изборните манипулации на Вучиќ“, смета нашиот соговорник.

Сега се промовира идејата за избори, но Србија нема избори туку фалсификуван изборен процес, вели Драгомир Анѓелковиќ.

„Но, овојпат нема да успее. Ако имаме избори, тоа може да биде само со формирање на техничка влада, која би ги променила изборните услови. Верувам дека тоа ќе се случи кога Вучиќ ќе сфати дека друго решение нема“, заклучува Анѓелковиќ за ДВ.