2 октомври 2024 (МИА) 

Политико

Високи претставници на Белата куќа приватно му кажале на Израел дека САД ќе ја поддржат неговата одлука да го засили воениот притисок врз Хезболах, иако администрацијата на Бајден изминатите недели јавно ја повика израелската Влада да ги намали своите напади, тврдат американски и израелски официјални лица.

Претседателските советници Амос Хохштајн и Брет Мекгурк, координатори на Белата куќа за Блиски Исток, им рекоа на високи израелски претставници во последните недели дека САД ја поддржуваат севкупната стратегија на израелскиот премиер Бенјамин Нетанјаху да го пренасочи воениот фокус на Израел на север, кон Хезболах, со цел да ја принудат групата да се вклучи во дипломатски разговори со цел да се стави крај на конфликтот, изјавија официјални лица за Политико.

Не сите во Белата куќа беа за оваа идеја

Не сите во администрацијата го поддржаа израелскиот потег и покрај поддршката во Белата куќа, рекоа официјални лица. Одлуката да се фокусира на Хезболах предизвика поделеност во американската Влада, соочена со противење од Пентагон, Стејт департментот и разузнавачката заедница, која сметаше дека израелскиот потег против иранската милиција може да ги вовлече американските сили во друг конфликт на Блискиот Исток.

Политико разговараше со двајца израелски и четворица американски официјални лица, од кои повеќето побараа анонимност за слободно да зборуваат за чувствителните дипломатски разговори. Советот за национална безбедност на САД одби да коментира.

Дени Данон, амбасадорот на Израел во Обединети нации претходно одби да ги коментира приватните разговори меѓу израелските лидери и американските претставници на прашањето за разговорите меѓу Хохштајн и другите.

„Ние не бараме секогаш дозвола за сè што правиме“, рече тој за двете земји, додавајќи: „Мислам дека она што тие го кажуваат јавно ја одразува целта што тие сакаат да ја постигнат, а тоа е дипломатско решение, на кое ние не се спротивставуваме“.

Раздвојување на судирите

Во средината на септември израелските власти соопштија дека нивната војска се подготвува за оваа промена, но не дадоа детали. Хохштајн и Мекгурк им пренесоа на своите израелски колеги дека иако се уште повикуваат на внимателен пристап, моментот може да биде поволен за таков потег, особено откако Хезболах значително ослабна во последните месеци.

Хезболах долго време тврди дека ќе стапи во преговори со Израел само доколку постигне примирје со Хамас, против кој се бори во Газа. Но, американските процени покажаа дека Хамас веројатно нема да се согласи на примирје во тој момент. Ова значеше дека сега можеби е време да се фокусираме на Хезболах и да ги разделиме двата конфликти.

Овој последен конфликт со Хезболах почна еден ден по 7 октомври, кога групата почна да лансира ракети од Либан кон Израел, на крајот принудувајќи десетици илјади цивили да ја напуштат областа од двете страни. На 7 октомври Хамас ја започна својата војна против Израел од Газа.

„САД можеби сакаат дипломатија и поддржуваат посилни напади на Израел против Хезболах“

Американските власти не знаеја многу за тоа што планира Израел, но иако го поддржаа израелскиот притисок врз Хезболах, тие предупредија од претпазливост. Тие предупредија дека ако Израел претера, може да ризикува да ја ескалира ситуацијата во сеопфатна регионална војна, нешто што администрацијата се обидува да го избегне речиси една година. Тие исто така нагласија дека единствениот начин да се стави крај на конфликтот е преку дипломатски договор.

Претставници на разузнавачката заедница, во брифинзи и разговори со членовите на Конгресот минатата недела, рекоа дека се повеќе загрижени за потенцијалот за директна копнена конфронтација помеѓу Израел и Хезболах. Слични разговори имаше и во Стејт департментот, каде што официјалните лица беа загрижени за зголемениот број цивилни жртви во Либан.

Некои од администрацијата велат дека она што изгледа како несогласување е всушност американскиот пристап кон конфликтот.

„И двете работи можеби се вистинити – САД можеби сакаат дипломатија и ги поддржуваат поголемите цели на Израел против Хезболах“, рече висок американски функционер. „Јасно е дека администрацијата внимава да не ја премине линијата, само не е јасно каде е таа линија“.

САД јавно зборуваат едно, но зад кулиси всушност поддржуваат нешто друго

Зад кулисите Хохштајн, Мекгурк и други високи функционери за национална безбедност на САД ги опишаа операциите на Израел во Либан како историски момент, кој ќе го обликува Блиски Исток на подобро во претстојните години.

Размислувањето е следно, пишува Политико: Израел го уништи врвот на командната структура на Хезболах во Либан, сериозно поткопувајќи ги капацитетите на групата и ослабувајќи го Иран, кој го користи Хезболах како прокси и алатка за проекција на моќта.

Внатрешните поделби во администрацијата се чини дека донекаде исчезнаа во изминатите денови, а високи американски претставници пред два дена се сретнаа во Белата куќа со претседателот Џо Бајден за да разговараат за ситуацијата на теренот. Повеќето се согласија дека конфликтот, иако е чувствителен, може да даде можност да се намали иранското влијание во Либан и во регионот.

Сепак, Белата куќа се движи по танка линија, рекоа американски и израелски официјални лица. Администрацијата на Бајден сака да ги поддржи израелските акции против групата, која САД ја прогласија за терористичка група која убила Американци и му се заканува на регионот. Но, таа не се чувствува удобно целосно да ја поддржува кампањата на Израел или тоа да го прави јавно, бидејќи се плаши дека со тоа ќе навлезе премногу на либанска територија, што ќе предизвика сеопфатна војна, рече еден американски официјален претставник.

Јавната порака на администрацијата до Израел продолжува да биде: избегнувајте ескалација и продолжете со дипломатските преговори со Хезболах, особено со минатогодишниот предлог на САД и Франција за 21-дневно примирје.

Ова беше и покрај развојот на израелската операција. Тие вклучија напади врз илјадници оперативци на Хезболах користејќи експлозивни пејџери и воки-токи, како и уништување на највисоката команда на Хезболах, вклучително и напад во кој беше убиен и лидерот Хасан Насрала.

Државниот секретар Антони Блинкен ги повика Израел и Хезболах да го прифатат примирјето, иако тој, како Бајден и другите, беше задоволен поради смртта на Насрала.

Преговорите за прекин на огнот во застој, Израел продолжува да ги напаѓа позициите на Хезболах

„Во однос на Либан, кое е најдоброто решение за постигнување на целта за создавање средина на северот на Израел што ќе им овозможи на луѓето да се вратат во своите домови? Како што реков, ние веруваме дека дипломатскиот пат е најдобар“, рече тој по веста за смртта на Насрала.

Кога Бајден пред два дена на прес-конференција беше запрашан дали е задоволен од целната израелска копнена интервенција во Либан, претседателот рече: „Задоволен сум затоа што престанаа. Сега ни треба примирје“.

Сепак, преговорите за предложеното 21-дневно примирје објавено од САД минатата недела се во застој, рече американски официјален претставник, бидејќи Израел продолжува да ги напаѓа позициите на Хезболах преку границата во Либан.

Ситуацијата дополнително се влоши кога израелските специјални сили ја преминаа границата, гаѓајќи ја мрежата на тунели и други командни центри на Хезболах, изјави друг американски претставник за Политико.

Израелците планираа да почнат многу поголема копнена инвазија врз Либан оваа недела, но претставниците на Бајден ги убедија да се откажат, барајќи од Израел да биде поселективен во спроведувањето на своите операции.