28 октомври 2024  

Arab News/Afp

  Со оглед на тоа што претседателските избори во САД се ближат, израелскиот премиер Бенјамин Нетанјаху најверојатно ќе се надева на враќање на Доналд Трамп во Белата куќа.

Последниот пат на Трамп на функцијата беше добар за Нетанјаху, а во пресрет на гласањето на 5 ноември, поранешниот претседател испрати неколку пораки за неговата политика на Блискиот Исток.
Неговите забелешки варираат од охрабрување на Нетанјаху да ги бомбардира иранските нуклеарни постројки - од кои Израел се воздржа во неговите напади во саботата - до критикување на израелскиот лидер, нагласувајќи дека „нападот на 7 октомври никогаш немаше да се случеше доколку јас бев претседател“ и дека тој ќе изврши притисок врз Израел да стави крај на војните.

Сепак, токму тие нејасни политики, во комбинација со предизборниот слоган на Трамп „да ја направиме Америка повторно голема“, аналитичарите велат дека се надева Нетанјаху.

Како изолационист, Трамп како републикански претседател може да му даде на Нетанјаху поголема слобода да се движи низ конфликтите што продолжуваат да беснеат во Газа и Либан.

„Една од пресвртниците на Нетанјаху се изборите во САД. Тој се моли за победа на Трамп, за која мисли дека ќе му даде многу слобода на движење, што ќе му дозволи да го прави она што го посакува“, изјави за АФП Гидон Рахат, професор по политички науки на Хебрејскиот универзитет во Ерусалим.
Авив Бушински, политички коментатор и поранешен шеф на кабинет на Нетанјаху, има слична порака: „Неговото искуство со републиканците е многу добро... за разлика од демократите кои се многу построги кон него“.

Произраелски потези

За 17 години како премиер, Нетанјаху служеше само спроти еден републикански лидер, Трамп.
За време на неговото претседателствување, Трамп продолжи со неколку потези кои ја зајакнаа домашната положба на Нетанјаху, истовремено менувајќи ги некои долгогодишни политики на САД за Израел, неговиот конфликт со Палестинците и поширокиот регион.

Републиканскиот претседател ја премести американската амбасада во Ерусалим, за кој Израел тврди дека е негов неподелен главен град, го призна израелскиот суверенитет над окупираната Голанска Висорамнина и ја надгледуваше нормализацијата на врските меѓу трите арапски држави и Израел.

Трамп, исто така, се повлече од историскиот нуклеарен договор со главниот непријател на Израел, Иран и повторно воведе строги економски санкции кон Техеран.

Претседателот Џо Бајден, во меѓувреме, долго време имаше ладен однос со Нетанјаху и покрај тоа што инсистираше на неговата „железна поддршка“ за Израел.

За разлика од Трамп, Бајден го предупреди Нетанјаху да не го напаѓа иранското производство на нафта и нуклеарните постројки.

Трамп и Нетанјаху уживаат и блиски лични односи, а поранешниот американски претседател оваа недела се пофали дека имал чести телефонски разговори со израелскиот премиер.

„Имаме многу добри односи“, рече Трамп на митинг во Џорџија. „Ќе соработуваме со нив многу тесно“.

„Тие позитивни страни ќе ги надминат сите грижи“, рече Бушински.

„Мислам дека Нетанјаху би бил подготвен да го преземе ризикот од непредвидливоста на Трамп“, рече тој.

Трамп популарен кај израелската јавност

Трамп е популарен не само кај Нетанјаху туку и кај израелската јавност.

Анкетата на јавното мислење спроведена во септември од Митвим, израелскиот институт за регионални надворешни политики, вели дека 68 отсто од Израелците го гледаат Трамп како кандидат кој најдобро ќе им служи на интересите на Израел.

Само 14 отсто ја избрале потпретседателката Камала Харис, и покрај тоа што таа постојано изјавуваше дека го поддржува Израел и неговото право да се брани.

„Во Израел, повеќе од која било друга либерална демократија надвор од Соединетите Држави, Трамп е попопуларен од Харис“, рече Надав Тамир, поранешен израелски дипломат во САД и член на одборот на директори на Митвим.

Сепак, новата администрација на Трамп би можела да дојде со изненадувања, според Тамир.

Поранешниот претседател се повеќе се опкружува со републиканци „кои се изолационисти и не сакаат Америка да биде лидер на слободниот свет или меѓународните сојузи“, рече тој.

Нема добар избор за Палестинците

Меѓу Палестинците има мал ентузијазам за кој било од кандидатите, рече Калил Шикаки, ​​палестински политиколг.

„Палестинците не им веруваат на двајцата кандидати и гледаат мала разлика меѓу нив“, рече тој.
Тахер Ал-Нуну, официјален претставник на Хамас, изјави за АФП дека верува дека „последователните американски администрации секогаш биле пристрасни“ кон Израел.

Палестинците велат дека кој и да победи, животот во нивните територии нема да се подобри.

„Не верувам дека американските избори ќе имаат позитивно влијание врз нашата политичка реалност“, рече Лин Басем, 21-годишна студентка на Универзитетот Бирзеит на окупираниот Западен Брег.

Хасан Анвар (42), инженер, исто така рече дека не верува дека има некаква разлика, „бидејќи американската политика е целосно јасна во нејзината поддршка на Израел“.